วิธีพืช   วิธีกล   วิธีการเขตกรรม

การอนุรักษ์ดินและน้ำ
     
หมายถึง
การใช้ประโยชน์ที่ดินหรือทรัพยากรดินและน้ำอย่างเหมาะสม ชาญฉลาด
และคุ้มค่า โดยคำนึงถึงการรักษาความอุดมสมบูรณ์ของดิน เพื่อก่อให้เกิดผลผลิตสูงสุดและยั่งยืนตลอดไป


วั
ตถุประสงค์ของการอนุรักษ์ดินและน้ำ

  • เพื่อลดการชะล้างพังทลายของดินที่มีตัวเร่งลงให้มากที่สุดเท่าที่จะทำได้ จนกระทั่งอัตราการสูญเสีย
    ดินเท่ากับการเกิดดิน และพยายามรักษาความสมดุลนี้ไว้
  • เพื่อรักษาปริมาณอาหารธาตุในดินให้อุดมสมบูรณ์โดยการป้องกันการสูญเสียที่ไม่จำเป็น หรือเพิ่มเติม
    ส่วนที่สูญเสียไปโดยวิธีการหนึ่ง
  • เพื่อรักษาระดับดินอินทรียวัตถุ โดยการควบคุมอัตราการสลายตัวหรือโดยการเพิ่มเติมซากพืชและสัตว์
    อยู่เสมอ
  • เพื่อรักษาสมบัติทางกายภาพที่เกี่ยวข้องกับการเจริญเติบโตของพืช เช่น ความยากง่ายในการไถพรวน
    (soil tilth) ของดินไว้ หรือปรับปรุงให้สมบัตินี้ดียิ่งขึ้น
  • เพื่อรักษาสมบัติทางเคมีของดิน ให้มีสภาพเหมาะสมต่อการเจริญเติบโตของพืช
  • เพื่อใช้น้ำซึ่งอาจเป็นประโยชน์ (available water) ให้เกิดประโยชน์มากที่สุด
     วัตถุประสงค์ทั้ง 6 ประการ มีความสัมพันธ์กันอย่างใกล้ชิด และยากที่จะแยกอธิบายวัตถุประสงค์ข้อหนึ่งข้อใด
โดยไม่เกี่ยวข้องกับข้ออื่น ๆ


การชะล้างพังทลาย
      หมายถึง
กระบวนการแตกกระจาย (detachment) และการพัดพาไป (transportation)
ของดินโดยตัวการกัดกร่อน (erosion agents) ซึ่งได้แก่ น้ำและลม ถ้าหากน้ำเป็นตัวการก็เรียกว่าการชะล้างพัง
ทลายโดยน้ำ (water erosion) ซึ่งเป็นชนิดที่สำคัญในประเทศไทย และโดยลม (wind erosion) เมื่อมีลมเป็น
ตัวการ การชะล้างพังทลายแบ่งออกได้เป็น 2 ประเภทด้วยกัน คือ การชะล้างพังทลายโดยธรรมชาติ (geologic
or natural or normal erosion) และการชะล้างพังทลายที่มีตัวเร่ง (accelerated or man-made erosion)

วิธีการอนุรักษ์ดินและน้ำหรือการป้องกันการชะล้างพังทลายของดิน สามารถทำได้โดยวิธีการต่าง ๆ ซึ่งอาจจะ
จำแนกออกเป็น 3 วิธีการใหญ่ ๆ คือ :-